Ngày xưa có một chàng trai…
Khoan đã! Trước khi kể tiếp, cần nêu rõ rằng đây là câu chuyện ngày xưa. Tức là người này kể lại cho người khác những gì được nghe kể. Lâu ngày, người sau kể sai một vài chi tiết ban đầu. Lâu dần người trong truyện hoặc là chàng trai hoặc là cô gái. Nhưng điều này không thay đổi nội dung câu chuyện.
Chàng trai đó làm công cho một lái buôn giàu có sống trên đỉnh một ngọn đồi. Mỗi ngày, chàng trai có nhiệm vụ đi xuống con suối ở chân đồi, cho nước vào đầy hai bình rồi treo bên hai đầu đòn gánh để gánh nước lên.
Một ngày, một trong hai bình nước bị nứt, nước rò rì nhỏ giọt ra ngoài. Không kiếm được bình nào lành lặn, chàng trai đành dùng tiếp chiếc bình bị nứt.
Từ đó, mỗi lần gánh hai bình đầy nước, khi lên đến nhà lái buôn trên đồi, hai bình chỉ còn chứa nước bằng một bình rưỡi. Một nửa bình nước rò rỉ ra ngoài từ chiếc bình bị nứt. Tuy phải có thêm chuyến đi lấy nước để bù cho số nước bị mất, chàng trai vẫn vui vẻ làm việc.
Đến lúc người trong làng thấy thương hại cho chàng trai vì mỗi ngày anh phải chịu thêm nặng nhọc để gánh đủ nước cho nhà ông lái buôn. Lấy ví dụ: ngày trước anh đi 3 chuyến mang được 6 bình nước (3 nhân 2). Bây giờ anh phải đi 4 chuyến mới được 6 bình nước như trước (4 nhân 1,5).
Nhưng chàng trai không muốn mình được ai thương hại. Anh nói với họ:
Đừng thương hại cho tôi. Tuy cực nhọc nhưng tôi biết tìm nguồn vui. Các bạn thấy đây: nước nhỏ giọt bên đường tôi đi giúp cỏ hoa mọc xinh tốt, nhờ đó mà hằng ngày tôi đi gánh nước ngắm hoa đẹp mà thấy vui. Cuối cùng, tôi lại không muốn thay chiếc bình bị nứt!
Nhiều người nghe chàng trai nói mà nghĩ về mình: không biết tìm nguồn vui trong công việc. Họ nhận ra như thế là không hay. Nếu tìm được nguồn vui, họ sẽ thấy cuộc sống đáng sống hơn.
Diệp Minh Tâm