Thầy giáo mang một ly nước vào lớp học. Thầy giơ cao ly nước lên, hỏi: “Thầy đố các em: ly nước này nặng hay không?”
Tất cả đám học trò của thầy đều lấy làm lạ, nhưng chúng vẫn nhao nhao đáp: “Thưa thầy, không nặng ạ.”
Thầy giáo hỏi tiếp: “Các em bảo ly nước này không nặng. Thế các em cầm được ly nước này không?”
Đám học trò càng ngạc nhiên, nhưng khi thầy đã hỏi thì phải trả lời: “Thưa thầy, cầm được ạ.”
Thầy giáo nói: “Các em bảo không nặng vì nghĩ chỉ cầm ly nước lên rồi để xuống. Các em thử nghĩ xem: nếu các em cầm ly nước này trong một tiếng đồng hồ thì lúc đó có cảm thấy nặng hay không?”
Đám học trò chưa từng cầm ly nước như thế trong một tiếng đồng hồ, nên im lặng. Một em suy nghĩ, rồi nói: “Thưa thầy, lúc đó chắc là nặng.”
Thầy hỏi tiếp: “Nếu thầy bắt các em cầm ly nước này cho đến cuối buổi học thì các em cầm được không?”
Lúc này, các em có thể nghĩ ra, cùng nói: “Thưa thầy, không được ạ.”
Thầy nói: “Các em nghĩ đúng đó. Cho dù các em chưa từng thử, nhưng thầy biết chắc các em không thể nào cầm ly nước này cho đến cuối buổi học. Chưa đến lúc đó thì các em đã cảm thấy mệt mỏi rồi, đúng không?”
Đám học trò đồng thanh đáp: “Đúng ạ.”
Thầy nói tiếp: “Chính thầy cũng không thể cầm ly nước này mãi. Từ nãy giờ chưa được lâu lắm mà thầy bắt đầu mỏi rồi đây này. Các em có thể đề xuất cách gì để thầy đỡ mỏi không?”
Một em giơ tay lên xin đáp: “Thưa, thầy để ly nước trên bàn đi ạ.”
Thầy đáp: “Đó là một giải pháp. Tuy nhiên như các em thấy đây: bàn của thầy đầy tập vở các em thầy đang xem. Nếu để ly nước ở đây, thầy có thể sơ ý làm nước đổ, ướt tập vở của các em. Có cách này khác không?”
Một em giơ tay lên: “Thưa thầy, đặt cái ly xuống sàn.”
Thầy nói: “Đó cũng là một cách. Nhưng nếu cứ để ly nước trên sàn mãi thì một lúc nào đó, một em khác đi ngang qua, sơ ý đá trúng cái ly, ly vỡ làm em đó bị thương, thì em nghĩ sao? Còn cách nào khác hay hơn không?”
Một em xin đáp: “Thưa thầy, đổ nước ra ngoài sân ạ.”
Thầy trả lời: “Đó là một cách giải quyết khác. Nhưng em không sợ có người đi qua vũng nước đó sẽ bị trượt chân rồi ngã hay sao?”
Các em gật đầu.
Một em khác nói: “Thưa thầy, nên đem đi cất cái ly nước trong nhà ăn.”
Thầy mỉm cười: “Theo cách này, thầy thấy em sẽ chịu khó một chút, vì phải đi mang ly nước xuống nhà ăn rồi đi lên, nhưng đó là cách hay hơn các cách kia.”
Theo sự cổ vũ của thầy, cả lớp vỗ tay khen bạn đưa ra giải pháp hay nhất.
Thầy nói tiếp:
“Thầy lấy chuyện cầm ly nước để muốn nói với các em hai điều.
Thứ nhất, đó là khi các em có khó khăn, thì nên tìm cách giải quyết càng sớm càng tốt. Đừng chịu khó khăn mãi để rồi khó càng thêm khó .
Thứ hai, khi giải quyết khó khăn, nên suy xét để tìm cách tốt nhất. Tránh cách giải quyết một khó khăn để rồi tạo ra khó khăn khác.
Sau này, mỗi khi có khó khăn, các em nên nghĩ đến hai điều đó.”
Diệp Minh Tâm