Hai người đàn ông bị bệnh nặng nằm trong cùng một phòng bệnh viện. Một người phải ngồi dậy mỗi buổi chiều trong một tiếng đồng hồ để ngăn dịch cơ thể tràn quá đầy vào phổi. Giường anh này ở kế bên khung cửa sổ duy nhất của phòng bệnh. Anh kia chiếm giường phía trong. Vì bị chứng bệnh khác, bác sĩ yêu cầu anh phải nằm suốt ngày chứ không được ngồi dậy.
Hai người cùng phòng bệnh và cùng chịu cảnh cô đơn nhanh chóng thân thiết với nhau. Họ kể cho nhau nghe về gia đình mỗi người, nhà cửa, công việc, các chuyến du lịch, vân vân. Mỗi buổi chiều, theo lời bác sĩ anh kia ngồi dậy. Trong một tiếng đồng hồ, anh kể cho anh kia mình trông thấy những gì qua qua khung cửa sổ.
Nhờ vậy mà anh nằm giường trong có thể hình dung trong đầu mọi quang cảnh bên ngoài mà anh kia kể. Anh bạn ngồi gần cửa sổ kể cho biết dưới kia có một hồ nước nên thơ. Thiên nga bơi lặng lờ trên mặt hồ, còn trẻ em vui đùa trên thảm cỏ bên bờ hồ. Thanh niên thiếu nữ nắm tay nhau dạo chơi trên đường mòn lát đá cuội. Những tán cây xanh che bóng cho họ và cũng soi bóng trên mặt hồ. Anh bên cửa sổ miêu tả một cách sống động những cảnh sắc như thế, làm cho anh ở giường trong lắng nghe mê say và mường tượng được một cuộc sống tươi đẹp.
Mỗi buổi chiều đều như thế. Anh kia kể một cách sôi động mọi diễn tiến, cảnh vật, làm cho anh bạn cảm thấy vui lên.
Một buổi chiều, khi phải ngồi dậy như thường lệ, anh ngồi gần cửa sổ miêu tả một cuộc diễu hành dưới đường phố ở bên kia. Anh nằm giường trong thắc mắc, hỏi tại sao diễu hành phải có tiếng nhạc, tiếng người hò reo ồn ào, nhưng anh không nghe gì cả. Anh bạn ngồi gần cửa sổ kiên nhẫn giải thích rằng kính cửa sổ bệnh viện phải là loại tốt để ngăn tiếng ồn từ bên ngoài, do đó người bệnh mới không bị phiền nhiễu. Để bù lại, anh muổn kể chi tiết mọi cảnh sắc cho bạn mình nghe tuy không thấy được. Có lúc vì sôi nổi kể chuyện mà anh bị ho, nhưng anh cố nén mà kể tiếp.
Bỗng dưng, một ý nghĩ ganh ghét len lỏi trong đầu người bệnh chỉ nghe kể mà không được nhìn những diễn biến bên ngoài khung cửa sổ. Anh nghĩ, đời quá bất công! Cùng là bệnh nhân nhưng anh kia được hưởng thú vui ngắm quang cảnh bên ngoài, còn mình phải nằm bẹp trên giường suốt ngày, không nhìn được gì cả!
Đến một lúc, anh kêu lên: “Thôi! Đừng nói nữa!”
Anh ngồi gần cửa sổ hiểu ý, khuyên: “Anh không nên chán nản. Bây giờ vì bị bệnh mà anh không được nhìn gì ngoài kia. Nhưng anh sẽ chóng khỏi bệnh, rồi sẽ được thấy lại thế giới bên ngoài. Thế thì anh phải nghe lời bác sĩ, ráng ăn, ráng ngủ, lo uống thuốc đầy đủ, để mau bình phục.”
Nhờ lời động viên như thế mà anh nằm giường trong cảm thấy vui trở lại, và không còn có ý nghĩ ganh ghét nữa.
Một buổi sáng, như thường lệ cô y tá vào kiểm tra tình trạng người bệnh. Cô thấy người gần cửa sổ đã qua đời trong giấc ngủ. Cô kêu hộ lý mang người chết ra ngoài để lo hậu sự.
Khi mọi việc ổn thỏa, người bệnh còn lại yêu cầu cô y tá cho mình chuyển qua nằm gần cửa sổ.
Cô y tá thuận theo, và nói vì bệnh anh tiến triển tốt, anh có thể ngồi dậy.
Tuy vẫn còn yếu ớt, người bệnh chầm chậm ngồi dậy để mong được nhìn qua khung cửa sổ. Anh kinh ngạc. Anh chỉ thấy bức tường của tòa nhà đối điện.
Anh hỏi cô y tá tại sao chẳng thấy được gì bên ngoài mà người bạn quá cố của anh lại miêu tả mọi cảnh sắc đẹp đẽ cho anh nghe, với mọi chi tiết thật sống động, cứ như anh ta nhìn rõ mọi sự kiện.
Cô y tá nói: “Đó là vì anh ấy muốn làm cho anh vui để anh mau khỏi bệnh. Anh ấy không muốn anh mất tinh thần vì phải nằm mãi mà không trông thấy gì bên ngoài. Anh ấy có trí tưởng tượng phong phú. Anh biết không, anh ấy là người mù.”
Một niềm cảm xúc dâng trào trong lòng người bệnh. Anh nghĩ, bạn mình đã tìm mọi cách để vực dậy tinh thần của mình. Tìm mọi chi tiết vui tươi, mọi cảnh sắc đẹp đẽ để kể ra trong khi bản thân chẳng trông thấy gì cả! Thế mà có lúc mình ganh ghét với anh! Thậm chí có lúc vì chán nản mà mình không muốn được chữa lành bệnh! Anh tự nhủ, sau này mình phải biết yêu cuộc sống. Anh kia tuy tật nguyền nhưng vẫn muốn giúp mình. Sau này mình phải giúp người khác.
Diệp Minh Tâm